Bacciarelli Fryderyk (1756–1829), z rodziny włoskiej nobilitowanej na sejmie w r. 1768, urodził się w Dreźnie w r. 1756 jako pierwszy syn malarza Marcelego i Joanny Juljanny Fryderyki z Richterów. Kształcił się w szkołach pijarskich, a później w korpusie kadetów. Ze względu na znajomość języków polskiego, francuskiego, niemieckiego, włoskiego i łaciny powołany w r. 1772 (?) do królewskiej kancelarji prywatnej (gabinetu), pełnił tam funkcje sekretarskie, głównie w sprawach kościelnych z Rzymem, pod kierunkiem prałata Ghigiotti’ego. Od r. 1775 trzymał pióro w Departamencie Interesów Cudzoziemskich Rady Nieustającej. W. r. 1776 udał się z Albertrandym do Rzymu, aby zaznajomić się tam z tokiem urzędowania w kancelarjach dyplomatycznych dworów włoskich, a przedewszystkiem kancelarji papieskiej. W r. 1788 powrócił do Polski, a wobec przejęcia kierownictwa dyplomacji przez sejmową Deputację i ustąpienia Ghigiotti’ego, kupił od niego za 1.800 dukatów szefostwo wydziału włoskiego (duchownego) wraz z archiwum tego wydziału. Stanowisko to zajmował aż do końca r. 1794. Dnia 10 XII 1794 nadał mu król w dożywocie dobra Perstuń w ekonomji grodzieńskiej, ale po upadku państwa władze obce nie uznały tego nadania. W tymże roku (14 XII) otrzymał tytuł tajnego radcy. W latach 1795–1796 przebywał z królem w Grodnie jako sekretarz do spraw dyplomatycznych, poczem wrócił do Warszawy (styczeń 1797) jako prywatny agent królewski. Po śmierci Stanisława Augusta zabiegał u władz pruskich o przyjęcie go na służbę, jakoż w latach 1802–1804 użyto go przy organizacji władz duchownych katolickich w Westfalji i Niższej Saksonji. W latach 1805–1806 służył w Departamencie Połud.-Pruskim w Berlinie. Kiedy Francuzi zajęli Berlin (w październiku 1806), B. pomagał przy załatwianiu bieżących spraw polskich. W maju 1807 powrócił do Warszawy i spełniał funkcje w Izbie Administracyjnej Warszawskiej, później w Prefekturze Departamentu Warszawskiego jako sekretarz do ekspedycyj francuskich, jako komisarz do spraw duchownych, instytutów publicznych itd. Był nawet z ramienia Izby Edukacyjnej wizytatorem szkół, ponadto zaś członkiem Dyrekcji Teatrów, inspektorem generalnym francuskich szpitali wojskowych, a podczas chwilowej okupacji Warszawy przez Austrjaków takichże szpitali austrjackich (1809). W maju 1812 r. powołano go ponownie na inspektora generalnego szpitali wojskowych, któreto stanowisko zajmował również pod okupacją rosyjską do 1 X 1815. Z tym samym brakiem specjalnych zamiłowań i talentów gotów był i dalej służyć każdemu, podejmując się wszystkiego nie gardząc protekcją nawet takich wrogów polskości jak minister Capo d’Istria i Nowosilcow. Szukał posady w dyplomacji rosyjskiej (w Rzymie). Był sekretarzem Komisji Likwidacyjnej, która załatwiała pretensje trzech mocarstw spowodu utworzenia Kongresówki (1816–20), potem cenzorem (1820), wreszcie przeszedł w r. 1821 na emeryturę. Wciąż zadłużony, spieniężał pamiątki i zdobycze lepszej przeszłości: Aleksandrowi I ofiarował »Archiwum Duchowne« pozostałe po Ghigiotti’m, potem również zbiór planów i rysunków, dotyczących Zamku, Łazienek i Kozienic, za któreto »dary« otrzymał ogółem 8.000 rubli. Nie udało mu się spieniężyć dobrze ogrodu »Bagatela«, ani kolekcji kilkunastu obrazów po swym ojcu. Miał tedy ważne, nawet materjalne powody, by dbać o dobrą sławę ojca, toteż w r. 1819, kiedy jakiś anonim zarzucił w dodatku do »Gazety Korespondenta Warsz. i Zagr.« pt. »Rozmaitości«, że Marceli B. »nie udzielał nauki i talentów swoich naszym współrodakom«, B. w temże piśmie (nr 40–42) podniósł zasługi znakomitego malarza dla Polski. B. ożeniony był, a później rozwiedziony z Zofją Łempicką. Miał córkę Natalję. Umarł 10 V 1829 w Warszawie, zdaje się, w zupełnym niedostatku.
Arch. Akt Daw. w Warszawie: Akta Heroldji, IV 1, 1776, Akta Sekr. St. 1816, nr 257, 1825, nr 277; Arch. Skarb. w Warsz.: Akta Kom. Emer., nr 201; Arch. Ośw. Publ. w Warsz.: Akta Okr. Nauk. Warsz., nr 93, I 25-28, nr 107, I, S. J.; Arch. w Jabłonnie: Papiery króla, nr 544, Papiery Ghigiottiego; Arch. parafji Naw. N. M. P. w Warsz., Księga zgonów 1829; Bibl. Narod. w Warsz.: Rkp. Franc. Q. IV, 53; Vol. Leg. VII 373; Konarski K., Dzieje Warsz. Szk. Realnej, W. 1932, 65–66; Rostworowski M., Materj. do dziejów Kom. Rządz., Kr. 1918, 397, 740; Journal privé du Roi St. A., Leipzig 1862, 45–46; Siemieński L., Ostat. rok życia kr. St. A., Kr. 1862, XII; »Rozmaitości«, dod. do »Gaz. Kor. Warsz. i Zagr.« 1819, nr 33, 40–42; Gąsiorowska N., Wolność druku w Królestwie Kongr., W. 1916, 82, 98–99, 126, 135, 315, 356; Bieliński J., Król. Uniw. Warsz., W. 1907, I 420, 618, 624; Uruski, Herbarz.
Wincenty Łopaciński